Strategia oraz sfera mentalna

Czy zastanawialiście się co jest w tenisie najważniejsze? Technika, strategia, a może przygotowanie mentalne?

Naturalnie w pierwszej fazie nauki gry priorytetowo traktowana jest technika gry. W sumie trudni się dziwić, ponieważ głównym  celem u każdego gracza jest przebicie piłki na drugą stronę. Jednak gdy już jesteśmy w stanie regularnie przebijać piłkę, to zaczynamy myśleć „jak zagrać, żeby przeciwnik nie zdołał mojej piłki odebrać”. Czyli do gry wprowadzamy elementy taktyczne. Jeżeli chodzi o aspekt mentalny, to zazwyczaj zwracamy na niego uwagę podczas rozgrywanego pierwszego meczu. Często po rozegranym  meczu nasuwa się pytanie:  „dlaczego na treningu gram forhend regularnie, a w meczu nic mi nie wychodzi…”. Te proste przykłady pokazują wyraźnie, że te trzy elementy są kluczowe zarówno u amatorów jak również u zawodników.

W dalszej części postaramy się przedstawić kilka wskazówek odnośnie taktyki gry oraz jak radzić sobie ze stresem podczas meczu.

Psychologia w tenisie

Czy zdarzyło Ci się przegrać z przeciwnikiem słabszym od Ciebie? Czy podczas meczu straciłeś pewność siebie i regularność?  Czy może grasz świetnie na treningu, a w czasie meczu grasz jedynie na 50 procent swoich możliwości?

Jeżeli na któreś z tych pytań odpowiedź jest pozytywna nie załamuj się. Z tymi problemami zmaga się każdy tenisista, zarówno grający rekreacyjnie, jak  również  zawodnik turniejowy.  Na pewno w celu przezwyciężenia powyższych słabości, w czasie meczu musisz oprócz treningu taktycznego i technicznego poświęcić również czas na trening mentalny. Pamiętaj, że podczas rozgrywania meczu oprócz przeciwnika musimy wygrać również z samym sobą, swoimi słabościami, oraz stresem.

1.    Jak zbudować pewność siebie

Pozytywne myślenie jest kluczem do sukcesu, nie tylko w tenisie lecz praktycznie w każdej dziedzinie życia. Często już na początku meczu stawiamy siebie na straconej pozycji: „mam pecha w losowaniu trafiłem na rozstawionego zawodnika już w pierwszej rundzie” lub „miesiąc temu z nim przegrałem a dzisiaj wylosowałem go w pierwszej rundzie…”

Wychodząc na mecz z takim nastawieniem nie mamy szans na wygraną, chyba że przeciwnik z powodu kontuzji odda nam mecz. Pamiętajcie, że nasz przeciwnik jest również człowiekiem i podobnie jak Wy, odczuwa stres przed meczem (nawet jak nie daje tego po sobie poznać). Ponadto zapamiętajcie podstawową rzecz: gracie z panem X a nie z numerem 1, 2 czy 6. Pamiętajcie, że osoba która jest nr 1, kilka lat temu mogła być numerem 300, dlatego nie jest wcale powiedziane, że Was nie stać na pokonanie zawodnika teoretycznie lepszego. Kolejnym ważnym elementem jest dostrzeganie i zapamiętywanie w swojej grze dobrych zagrań, a nie tych nieudanych. Pamiętajcie, że każdy mecz jest dla Was idealną lekcją z której należy wyciągnąć pozytywne wnioski. Nawet jeżeli przeciwnik okazał się lepszy należy dokładnie przeanalizować swój mecz (dostrzegając dobre momenty swojej gry jak również to, co należy w grze poprawić). Dobra analiza meczu połączona z późniejszym treningiem słabszych elementów w Waszej grze, pozwoli na zrobienie szybszych postępów i być może, jeżeli drugi raz spotkacie się z zawodnikiem który Was pokonał, tym razem mecz zakończy się Waszym sukcesem.

2.    Jak kontrolować  swój temperament

Czy zdarzyło wam się na meczu złamać rakietę? Czy może po złym uderzeniu zbyt impulsywnie reagujecie (wrzaski, wyładowywanie się na sprzęcie, czy też wmawianie sobie „jestem beznadziejny…”). Taka reakcja po złym zagraniu przeważnie pociąga za sobą kolejny błąd aż w końcu tworzy się czarna seria i uciekają kolejne gemy. Zapewniamy was, że wcale tak nie musi być. Nie ulega wątpliwości, że tenis jest grą błędów i nikt nie jest w stanie zagrać meczu bezbłędnie. Bez wątpienia musicie być tego świadomi. Pamiętajcie również o tym, że nasz przeciwnik również jest człowiekiem i on również popełnia błędy. Tak więc podczas meczu nie liczcie na to, że każdy forhend, bekhend czy też wolej będzie zagrany perfekcyjnie, bo jest to niemożliwe. Starajcie się jednak anlizować przyczynę złego uderzenia, dlaczego zagrałem forhend w siatkę lub bekhend w aut. Znalezienie przyczyny pozwoli wam uniknąć czarnej serii, czyli po szybkiej analizie poprzedniego zagrania  przy kolejnym uderzeniu nie tracicie pewności siebie. Koncentrujecie się natomiast na tym, żeby nie powielać tego samego błędu. Pamiętajcie, że przyczyną złego uderzenia może być oczywiście błąd techniczny, jednak również częstą przyczyną jest zła praca na nogach lub zła decyzja podjęta przed uderzeniem (uderzenie było zbyt ryzykowne, niepotrzebnie uderzyłem tak mocno, powinienem zagrać kross, zamiast po linii itd.). Podsumowując tenis wymaga od graczy skupienia, a wyładowanie się na sprzęcie lub na sobie z pewnością  nie sprzyja utrzymaniu koncentracji.

3.    Jak poprawić koncentrację

Jak już wcześniej wspominaliśmy tenis na każdym poziomie wymaga od graczy dużej koncentracji. Jednak jak to zrobić gdy średnio mecz trwa 1,5 godziny, a czasem na korcie trzeba walczyć z przeciwnikiem nawet 3 godziny? Nie ulega wątpliwości że przez tak długi okres nie sposób jest utrzymać non stop koncentrację. Pamiętajcie jednak, że po każdej wymianie macie 20 sekund czasu na rozpoczęcie kolejnego punktu, ponadto przy nieparzystym wyniku zawodnikom przysługuje 1,5 minuty przerwy (oprócz pierwszego gema w secie), a po zakończeniu seta przerwa trwa aż 2 minuty.  Wykorzystajmy ten czas do rozluźnienia się. Po ciężkiej i męczącej wymianie należy znaleźć czas, żeby przez kilka sekund oczyścić umysł i dopiero podchodząc do kolejnej wymiany należy znowu się skoncentrować. Również podczas przerw między gemami i setami powinno się przez chwilę zrelaksować, rozluźnić, dopiero przed rozpoczęciem kolejnego punktu należy się w pełni skoncentrować. Pamiętajcie, że po zsumowaniu tych krótkich chwil relaksu w jedną całość wyjdzie nam stosunkowo długi czas rozluźnienia w czasie trwania meczu. Dzięki temu mecz trwający trzy godziny nie będzie dla nas aż tak bardzo męczący, jakby się wcześniej wydawało.

Kolejnym bardzo istotnym elementem niezbędnym przy utrzymaniu koncentracji podczas meczu, jest totalne oczyszczenie umysłu z codziennych problemów. Pamiętajcie, że idąc na kort nie wolno myśleć o nieodrobionej pracy domowej, jutrzejszym sprawdzianie, czy też stresującym dniu w pracy. Na korcie myślimy tylko i wyłącznie jak znaleźć sposób na naszego przeciwnika oraz na technice naszych uderzeń, pozostałe problemy nas nie powinny absorbować. Oczywiście nie jest to proste, jednak pamiętajcie, że jeżeli Wam się to uda to podniesiecie znacznie swój  poziom gry, a poza tym tenis stanie się idealną formą aktywnego wypoczynku oraz odskocznią od codziennych problemów.

Oczywiście jest to  tylko kilka podstawowych rad odnośnie treningu mentalnego. Jednak sądzę, że już na tej podstawie docenicie wartość treningu mentalnego. Oczywiście technika i taktyka są bardzo ważne podczas rozgrywania meczu, jednak nie można zapominać również o „głowie”.


Strategia

Już na początku swojej „tenisowej kariery” z pewnością spotkaliście się z niezwykle istotnymi elementami gry a mianowicie strategią i taktyką. Na pewno każdy z Was przekonał się na własnej skórze, że perfekcyjna technika  to jeszcze nie wszystko, przegrywając mecz z doświadczonym graczem. Czasem nasz przeciwnik gra bardzo dziwnie, brzydko lub zabawnie, będąc po przeciwnej stronie korcie zastanawiacie się w jaki sposób jego uderzenia wchodzą w kort, a w dodatku przynoszą mu punkty. Jeżeli mimo wszelkich starań nie jesteście w stanie wygrać, musieliście trafić na najtrudniejszego przeciwnika – „mistrza strategii”. Osoba taka perfekcyjnie radzi sobie w najtrudniejszych sytuacjach na korcie, ponadto potrafi grać tak, żeby przeciwnik nie mógł „rozwinąć skrzydeł” i pokazać swoich „prawdziwych” umiejętności.

Jaki jest zatem sekret prawdziwego stratega?

- podstawowym celem jest zagrać mecz skutecznie, nawet jeżeli tenis nie będzie ładny „dla oka” liczy się efekt końcowy w postaci wygranej

- podczas meczu sztywno trzymają się założeń taktycznych

- znają swoje mocne i słabe strony - w czasie gry są w stanie maksymalnie ukryć swoje słabości, układają grę pod swoje największe atuty ( np. regularność, atomowy forhend, czy też świetny wolej)

- już w czasie trwania rozgrzewki starają się znaleźć słabości w grze przeciwnika - zwracają uwagę nie tylko na słabości i mocne strony w poszczególnych uderzeniach, lecz również na sposób poruszania się, reakcje u przeciwnika na nieudane zagrania (czy jest wybuchowy), jak również na sposób podejścia do meczu ( czy jest zbyt pewny siebie, może czuje respekt do przeciwnika lub w ogóle nie wierzy we własne umiejętności)

Powyższe elementy są kluczowe przy ustaleniu strategii na mecz tenisowy. Jednak zapewne wielu z Was zastanawia się jaka jest różnica pomiędzy strategią a taktyką. Być może wiele osób sądzi, że są to synonimy? Nic bardziej mylnego, chociaż w dużym stopniu strategia i taktyka są ze sobą powiązane.

Strategia jest jednym z czterech, oprócz techniki, przygotowania fizycznego i mentalnego, podstawowych elementów gry. Najprostszą definicją strategii jest stworzenie zwycięskiego planu, nękając słabe punkty przeciwnika przy użyciu swoich najmocniejszych stron.

Z drugiej strony taktyka jest już elementem bardziej szczegółowym, który prowadzi do osiągnięcia głównego celu.

Przykładowo moją strategią jest agresywna gra z końca korty. W celu realizacji tej strategii w zależności od przeciwnika wybrałem dwa warianty taktyczne:

- moim celem jest pokonanie rywala, który swoją grę opiera tylko i wyłącznie na regularnym przebijaniu piłki pod linię końcową (zarówno forhendem i bekhendem). Moim kluczem do zwycięstwa jest przyspieszenie wymiany poprzez wczesne wchodzenie na piłkę ( gra na piłkę „wznoszącą”) dzięki temu mój przeciwnik jest pod dużą presją  jego piłki nie są już takie długie i precyzyjne, pozwala mi to zagrać piłkę kończącą.

- w drugiej sytuacji zauważyłem u przeciwnika problemy z bekhendem w momencie przyspieszenia wymiany. W takim razie zdecydowałem się na agresywną grę na bekhend przeciwnika, w momencie gdy zauważyłem u niego próbę obiegania bekhendu swoim forhendem, dodałem w swojej grze wyrzucającą piłkę na forhend przeciwnika.

Ten prosty przykład pokazał wyraźnie, że zawodnik opierający swoją grę na mocnych uderzeniach z głębi kortu (strategia), znalazł dobrą taktykę zarówno w pierwszym przypadku (gra na piłkę wznoszącą), jak również w drugim przypadku ( przyspieszenie piłki na bekhend przeciwnika). Reasumując strategia składa się z decyzji taktycznych, decyzji które musimy podejmować przed każdym uderzeniem piłki na stronę przeciwnika.   

« powrót